Porady prawne: Zobaczcie, co odpowiada prawnik na wasze problemy XXXV

Porady prawne: Zobaczcie, co odpowiada prawnik na wasze problemy

Na wybrane pytania i problemy, które zgłosicie odpowiada Łukasz Lecyk, Kancelaria Adwokacka ul. Czechowska 4 lokal 321 w Lublinie, www.adwokatlecyk.pl

1. Sąsiad, który ma dom obok i „korzysta” z mojego płotu (wybudował się tuż obok mojego ogrodzenia) chce teraz przedłużyć ten płot, tzn. postawić słupki do ulicy (na swojej działce) i postawić na swoim terenie jakieś wiaty na samochód. Czy można ogrodzić się aż do samej drogi? Czy nie powinno się zostawić pasa drogowego? I czy ma prawo bez naszej zgody przedłużać ogrodzenie i stawiać wiaty, które mogą zasłonić naszą działkę?

Zgodnie z przepisem art. 154 kodeksu cywilnego, domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy. Korzystający z wymienionych urządzeń obowiązani są ponosić wspólnie koszty ich utrzymania.

Komentowany artykuł nie obejmuje natomiast urządzeń położonych wprawdzie wzdłuż granicy między gruntami i w bezpośredniej wobec niej bliskości, ale znajdujących się w całości na obszarze jednego z gruntów. Artykuł 154 k.c. ma charakter wyjątkowy, a zatem nieuprawnione jest rozszerzanie tego wyjątku na konstrukcje istniejące poza linią graniczną, choćby znajdowały się bezpośrednio przy niej i służyły faktycznie jej oznaczeniu lub ochronie (w ten sposób wypowiedział się A. Sylwestrzak, Urządzenia graniczne, Rejent 2013, Nr 9, s. 79)
Zgodnie z przepisem art. 30 ustawy Prawo budowlane, zgłoszenia właściwemu organowi wymaga budowa ogrodzeń od strony dróg, ulic, placów, torów kolejowych i innych miejsc publicznych oraz ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m. W zgłoszeniu do wydziału architektury właściwego urzędu gminy należy określić rodzaj ogrodzenia, materiały, z których ma być wykonane, oraz podać termin rozpoczęcia robót. Powodem ewentualnego sprzeciwu urzędu gminy może być naruszenie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub innych przepisów, także techniczno-budowlanych. Może się bowiem okazać, że w planach jest np. poszerzenie drogi. Najlepiej jeśli postawienie płotu, ogrodzenia nastąpi w miejscu gdzie przebiega granica gruntu, wtedy będzie to inwestycja wspólna obydwu właścicieli sąsiadujących działek, którzy na podstawie „umowy o współpracy” mogą razem pokryć koszty jego budowy. Dlaczego na podstawie umowy, a nie na podstawie przepisu art. 154 § 2 kodeksu cywilnego? Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 stycznia 2002 r. wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 75/01 wypowiedział pogląd, iż przewidziany w w/w artykule obowiązek ponoszenia kosztów urządzeń znajdujących się na granicy gruntów sąsiadujących nie obejmuje kosztów wybudowania nowego urządzenia. Nadto, pamiętać należy, że jeśli nie jest Pan zainteresowany postawieniem ogrodzenia, jego budowa przez sąsiada możliwa jest jedynie na jego własnym terenie, czyli tak, aby żadne jego elementy nie wychodziły poza granicę nieruchomości.

Odnośnie ryzyka „zacienienia działki” pamiętać trzeba, iż właściciel nieruchomości (w tym wypadku sąsiad) powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

2. Toczy się wobec mnie postępowanie w prokuraturze. Postępowanie dotyczy oszustwa. To wszystko już trwa i trwa, końca nie widać. Jak długo może trwać taka sprawa w prokuraturze?

Zgodnie z przepisem art. 310 kodeksu postępowania karnego, śledztwo powinno być ukończone w ciągu 3 miesięcy. W uzasadnionych wypadkach okres śledztwa może być przedłużony na dalszy czas oznaczony przez prokuratora nadzorującego śledztwo lub prokuratora bezpośrednio przełożonego wobec prokuratora, który prowadzi śledztwo, nie dłuższy jednak niż rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy prokurator nadrzędny nad prokuratorem nadzorującym lub prowadzącym śledztwo może przedłużyć jego okres na dalszy czas oznaczony.

3. Mam w darowiźnie malutkie gospodarstwo rolne od 2 lat. Nie płaciłam KRUS-u z niewiedzy i tez braku środków (1.30 ha). Gdy poszłam do tej instytucji uprzejma Pani odparła, że składki trzeba od daty na akcie notarialnym i muszę zaległość wstecz opłacić i gdy mąż jest nawet chwilę bezrobotny np. 2-3 miesiące to za niego też płacić (ale on chce być w ZUS, nawet jeśli jest chwilę na bezrobociu).
Moje pytanie brzmi: kto komu płaci wstecz? Czy to zgodne z prawem? Czy nie mogę po prostu zacząć opłacać składki KRUS w chwili zgłoszenia do w/w instytucji? Dlaczego muszę przymusowo płacić składki w KRUS mężowi?

Zgodnie z przepisem art. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy ustawy rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny oraz domownik w/w rolnika, o którym mowa w pkt 1 jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Bez odpowiedzi pozostawię wątpliwości dotyczące męża – Czytelniczka nie sprecyzowała pytania w zakresie, o którym mowa w powyższym przepisie.

Zgodnie z przepisem art. 4 ust. 2 w/w ustawy, obowiązek opłacenia składki powstaje od dnia, w którym powstało ubezpieczenie (w tym wypadku dzień, w którym stała się Pani właścicielką gospodarstwa rolnego), a ustaje od dnia, w którym ustało ubezpieczenie. Co zrobić z zaległościami, które już narosły? Prezes Kasy lub upoważniony przez niego pracownik Kasy, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem zainteresowanego, na jego wniosek, uwzględniając możliwości płatnicze wnioskodawcy oraz stan finansów funduszów emerytalno-rentowego i składkowego, może odroczyć termin płatności należności z tytułu składek na ubezpieczenie, rozłożyć ich spłatę na raty lub umorzyć w całości lub w części. Prezes Kasy lub upoważniony przez niego pracownik Kasy może także, z urzędu, umorzyć część lub całość należności z tytułu składek, w przypadku ich całkowitej nieściągalności, która zachodzi, gdy w wyniku postępowania egzekucyjnego lub na podstawie posiadanych dokumentów stwierdzono, że dłużnik nie posiada źródeł dochodu i majątku, z którego można dochodzić należności, oraz brak jest możliwości przeniesienia odpowiedzialności; dłużnik zmarł, nie pozostawiając majątku, z którego można by dochodzić należności, i jednocześnie nie ma możliwości przeniesienia odpowiedzialności; kwota należności nie przekracza pięciokrotnej wartości upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym; jest oczywiste, że w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności nie uzyska się kwoty przewyższającej koszty postępowania egzekucyjnego.

4. Jestem zatrudniona od 01.05.2010 na pełny etat na czas nieokreślony. Ze względu na zagrożoną ciąże poszłam na zwolnienie 31.12.2010, urodziłam dziecko 05.06.2011 i poszłam na macierzyński plus 2 tygodnie dodatkowego macierzyńskiego. 07.11.2011 poszłam na wychowawczy do chwili obecnej, który kończy mi się 06.11.2014. Czy należy mi się zaległy urlop wypoczynkowy? Bo za 2010 mógł się chyba przedawnić, a za 2011 należy się?

Zasadą jest, że urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Wyjątek stanowi tu wniosek pracownika o urlop wypoczynkowy tuż po zakończeniu urlopu rodzicielskiego. Zgodnie z art. 1821a § 6 kodeksu pracy w związku z art. 163 § 3 kodeksu pracy, pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, nawet jeżeli pracownik wystąpi o całość urlopu wypoczynkowego, a więc o urlop bieżący i zaległy. Do rozpoczęcia urlopu na wniosek pracowników uprzywilejowanych wystarcza złożenie stosownego wniosku, na który pracodawca nie może zareagować inaczej niż "udzielając" urlopu niezależnie od planu urlopów (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2003 r. wydany w sprawie o sygn. akt I PK 18/03).

Co do przedawnienia - zasadą jest, że roszczenia pracowników i pracodawców ze stosunku pracy zarówno majątkowe, jak i niemajątkowe ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne. Co istotne dla Czytelniczki, niedawana nowelizacja kodeksu pracy wprowadziła pewien istotny i korzystny dla niej wyjątek w zakresie przedawnienia prawa do urlopu wypoczynkowego. I tak, zgodnie z art. 2931 kodeksu pracy, bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania z urlopu wychowawczego.

5. Moi znajomi się rozwodzą, mąż miał podobno kochankę. I moje pytanie jest następujące: czy owa kobieta będzie musiała być i zeznawać na sprawie rozwodowej, czy może odmówić zeznawania w owej sprawie?

Jeśli którakolwiek ze stron postępowania cywilnego złoży wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka, którym jest „kochanka męża”, a sąd taki dowód dopuści, kobieta ta będzie musiała stawić się w sądzie by wypowiedzieć się na temat faktów mający znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia. Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w paragrafie poprzedzającym, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Mając na uwadze powyższe, owa kobieta nie będzie mogła odmówić składania zeznań. Dla porządku przypomnę, iż za nieuzasadnioną odmowę zeznań lub przyrzeczenia sąd, po wysłuchaniu obecnych stron co do zasadności odmowy, skaże świadka na grzywnę.